Impro na de pandemie: de beste theatersporters van Nederland

Wees gerust, dit is geen oproep voor deelnemers aan een “nieuw” tv-programma dat een reisje naar Ibiza en BN-erschap oplevert. Er is hier al veel geschreven over techniekverbetering, verdieping van lessen en over wat impro kan betekenen op het persoonlijke en zakelijke vlak. Deze overdenking gaat over het welzijn van een theatersportgroep en zijn leden. Kort terugblikken op bijna anderhalf jaar coronaperikelen maakt duidelijk wat gemist werd en wat nodig is voor groepsherstel.

Bonden, borrels en bungyjumpen

Wellicht herken je je hier wel in: de dinsdagavond (lees theatersportavond) is heilig in het seizoen. Vanaf acht uur verdiepende lessen, levensverrijkende inhoud, oefeningen, lekker spelen en vaak nog een derde helft. Samen impro spelen vraagt om een groot onderling vertrouwen, zodat je een gevoel van veiligheid krijgt waarmee je alles los kunt laten. Er wordt een band gevormd tijdens het trainen, die vaak met een drankje na afloop versterkt wordt. En andersom verdiept het naborrelen het groepsgevoel, dat zich natuurlijk weer uitbetaalt tijdens het spelen.

Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld sportploegen en koren. Maar ik denk dat zij vaak niet zo diep gaan als een improgroep, waar je als het ware bungyjumpt zonder elastiek, vol vertrouwen dat je medespelers je opvangen. Deze groepsband is van belang op die dinsdagavonden, maar werkt ook de rest van de week door.

Verbinding houden

Wij zijn een hechte groep, delen ook veel buiten de dinsdagavond al lopen we niet elkaars verjaardagen af. Anderhalf jaar beperkingen in het samenzijn heeft daarop toch een eroderend effect. We deden ons best, speelden tijdens de lockdowns via Zoom met ruimte voor een nazit. Er was natuurlijk contact via whatsapp, naast de gewone was er een speciale games-groepsapp. Daarin daagden we elkaar uit: wat is het verhaal achter een foto, spreek een antwoord in op een fictieve voicemail of maak je eigen versie van een iconische afbeelding.

Zodra het weer kon gingen we live. Niet in ons vaste zaaltje maar op een mooie buitenlocatie met een fris windje en een gammel podium. We trokken ons niets aan van het seizoenseinde dat het rooster dicteerde en kwamen zowat de hele zomer van 2020 wekelijks samen. De ironie wil dat we dankzij de lockdown vaker bij elkaar waren dan anders, al was het zelden voltallig en niet altijd in levende lijve.

Tijdens de coronaperiode vielen docenten uit, die normaal een op de twee trainingsavonden vullen. Eerst losten we dat onderling op, bereidde iemand een avond voor zodat er een doel in gedachten was of een speerpunt om aan te werken. Met de tweede lockdown lieten we dat los. Soms deden we gewoon wat anders, zoals online pubquizzen of kerstborrelen. Meestal was het wuppen en dan de games spelen waar we zin in hadden. Of nog makkelijker, we lieten de games kiezen door een online rad van fortuin.

Weer live

In mei leefden we op omdat buiten oefenen weer mocht. Kwamen samen bij het podium dat nog gammeler en mooier was geworden. Met een gevoel van onwerkelijkheid zagen we elkaar in 3D. We praatten wat bij. Iemand begon met het doorgeven van een klap, dat liep ongemerkt over van de ene in de andere oefening. Het laatste uur speelden we games, eindelijk weer zonder digitale bemiddeling. Het vervulde ons met een blijmoedig gevoel, vol hoop. De les liep uit maar we waren relatief vroeg thuis; een derde helft mocht niet omdat we dan geen toneelclub maar een verboden samenscholing zouden zijn. Ook dit jaar knoopten we nog wat weken aan het seizoen. Genietend van het improviseren en samenzijn, meer niet.

Vernieuwing, verdieping en uitdaging

Maar er miste iets. Allereerst waren er nog steeds de beperkingen zoals het zoveel mogelijk vermijden van fysiek contact, schreeuwen en zingen. Maar uiteindelijk heeft een theatersportgroep behoefte aan vernieuwing, verdieping, inhoud, extra uitdaging. Zoals je na een week fastfood eten toe bent aan een maaltijd die met aandacht bereid is. En als je samen in de keuken gaat staan, wordt daar niet alleen de maaltijd maar ook de onderlinge band beter van.

De beste theatersporters van Nederland

Het begon als een gedachte-experiment: kan het concept van “De beste zangers…” als inspiratie voor een game dienen? Wellicht, maar het blijkt vooral een goede invulling van een lesavond te zijn voor groepen die al wat langer samenspelen. Dan ken je immers de voorkeuren, sterke rollen en andere tops van je medespelers. Het blijkt ook een positieve uitwerking te hebben op het hiervoor omschreven probleem, omdat het voor wat verdieping en extra uitdaging zorgt. Als je het idee hebt dat in jouw groep ook wel een of meer avonden geïnvesteerd kunnen worden omdat er wat “corona-erosie” is, op een ontspannen manier uitgaand van “don’t talk, act”, is deze vorm wellicht een goede optie. Bovendien kan het concept zelfsturend worden ingezet, zodat een groep er eventueel mee bezig kan zonder dat iemand de leiding heeft.

Hoe werkt het?

Verdeel de groep in teams van vier (smokkel waar nodig naar eigen inzicht) en nummer per team de leden. Vervolgens spelen de teams om beurten een game:
• In ronde 1 kiest speler 1 (zonder overleg!) een game die speler 2 op het lijf geschreven is.
• Waarschijnlijk heeft speler 2 bij die game een favoriete positie (de verteller, degene die de scène start…), deze rol wordt nu door speler 1 op zich genomen. Of in ieder geval een andere speler dan nummer 2.
• Bij de volgende ronde kiest speler 2 een game die op het lijf van speler 3 geschreven is, enzovoort.

Zo laat een avondje “De beste theatersporters van Nederland” iedereen lekker spelen met wat extra uitdaging en verdieping. Varieer gerust, geef bijvoorbeeld speler 2 een typetje of andere extra input mee. Daag uit tot fysiek, muzikaal of stil spel. Het is een speelse vorm die de energie er in houdt tijdens een avond games spelen. Ondertussen blijkt het ook op een ontspannen manier oefening en verdieping te geven. Bij het kiezen van een game geef je in feite al tips en tops aan je medespeler, die na de scène vaak worden aangevuld.

Op naar de toekomst

Als groep zijn we tot nog toe relatief goed de corona-periode doorgekomen. We zijn nog compleet en actief, maar zullen wel aan het werk moeten om weer op het niveau van voor corona te komen, qua impro én qua groepsband. Daarin zijn we niet uniek, dat geldt voor veel verenigingen. Wees je daar van bewust, ga er mee aan de slag. Kies een methode die bij jullie past, en wellicht is dat “De beste theatersporters”, wat een mooie opstap kan zijn.

Ga er lekker mee aan de slag, haal die banden aan, en vergeet niet na afloop uitgebreid te evalueren in de nazit.

Vincent Rijntjes