Wat bezielt die improvisatie spelers toch om zonder voorbereiding en zonder elkaar vaak ‘echt’ te kennen voor een club meestal vreemde mensen te gaan staan om daar alle kans te lopen om te te falen? Is het een schreeuw om aandacht? Is het de mogelijkheid om gedachten en gevoelens te onderzoeken die ‘in het echt’ te spannend zijn? Is het om zich voor een paar uur de baas te voelen? Misschien wel alledrie?
Ik ben mijn hele leven al gefascineerd door de vraag ‘what makes people tick?’ Nu had ik natuurlijk ook kunnen typen over: Wat bezielt mensen om de politiek in te gaan, blokfluitles te nemen of naar een concert van Rolf Sanchez te gaan? Maar dit vind ik net iets minder interessant. Om de reden dat je als improvisator zowat je hele wezen in moet zetten om improvisatietheater te kunnen uitoefenen. Geen partijprogramma om je achter te verschuilen, geen noot die je van te voren kan instuderen en geen sta-plaats rechtsachter waar je stiekem kan dansen.
Zelfonderzoek
Bovendien is improvisatieles ook een prachtige tool voor zelfonderzoek. Heel even over mijzelf. Ik ben improvisatie-comedian. Ik spring op een podium zonder script en maak theater. En ik doe dit voor mensen die daar tijdens de uitvoering om moeten lachen (huilen mag ook) en achteraf applaudisseren.
Een paar platgeslagen aannames:
- Comedian, dus een vrolijke, losse gast die grappen als tweede taal heeft.
- Doet improvisatietheater, laat de ander stralen, flexibel, durft te falen, kan alle kanten op gaan.
- Publiek, zoekt naar waardering van een groep, wil leuk gevonden worden.
Dit typende moet ik al een beetje lachen om mijn zwart-witte aannames van ‘de improvisatie comedian’. En merk dat ik dingen opnoem waarin ik mezelf eerder niet herken dan wel herken.
Ik sta goed en positief in het leven, maar heb de neiging om zaken bloedserieus te nemen. Ik houd er helemaal niet van als situaties alle kanten op kunnen gaan. Ik snak naar controle. De kick zit hem voor mij ook stiekem in het kunnen beïnvloeden van de energie van zo’n hele groep. En leuk zijn helpt daar toevallig bij. In die zin is improvisatietheater voor mij flirten met het verlangen om altijd controle te hebben of het juist los te ‘durven’ laten. Want wat een kick is het om controle te hebben in een situatie waar alle factoren bijna onzeker lijken te zijn.
Zoektocht naar drijfveren
Natuurlijk heb ik wat dingen gesimplificeerd in de bovenstaande alinea. Het is een zoektocht naar de drijfveren achter het improviseren. Deze zijn vaak onbewust. Ik ben ook erg benieuwd hoe anderen dit beleven.
Zie ik op een podium meer van wat jij in het dagelijks leven doet?
Of ben je meer zoals ik en flirt je met dingen die je spannend vind of juist naar verlangt?
Tot slot een aantal drijfveren waarvan ik denk dat specifiek improvisatieacteurs deze onbewust kunnen hebben om te doen wat ze doen.
- ‘Op een podium kan ik de baas spelen over de ander en kom ik ermee weg’
- ‘Mensen vinden me leuk en hoe meer mensen me zien hoe meer gewaardeerd ik me voel’
- ‘Eindelijk kan ik iets met m’n fantasie en gedachtenkronkels’
- ‘Ik kan op een veilige manier m’n emoties uiten in mn typetjes’
- ‘Ik kan orde scheppen in de chaos, ik ben eigenlijk God’
- ‘Er zit een kind in me die een reden nodig heeft om te mogen spelen’
- ‘Op een podium krijg ik geen tegenspraak op mijn uitingen’
- ‘Laat de ander nu maar eens bepalen’
- ‘Contact met medespelers is veel minder spannend dan met mensen in het echt’
- ‘Ik kan mijn frustraties over het leven omzetten in iets nuttigs’
Vul gerust aan, ik ben benieuwd naar jullie ideeën over de mens achter de speler.
Wat ik leuk en spannend vind aan improvisatie is dat je van tevoren nooit weet wat er gaat gebeuren. Je hebt maar een bepaalde mate van invloed op een scene en bent afhankelijk van de ander. En het speelse vind ik heel leuk, niet alleen in mezelf, maar ook om dat bij anderen te zien die je eerst alleen nog ziet als serieuze, volwassen mensen en die daarna opeens lekker gek doen. En ik vind het ook fijn om even niet mezelf te zijn. Als mezelf op een podium staan, vind ik eng, maar bij improvisatie/toneel heb ik daar geen last van.