Laatst deed ik ergens auditie. In de pauze zat ik met een mede-auditant te praten. Tijdens dat gesprek bedacht ik me dat improvisatie en audities per definitie op gespannen voet met elkaar staan en waarom. En zelfs wat je daar tegen zou kunnen doen.
Door de jaren heen heb ik alle rollen van het auditeren wel eens vervuld: de auditant die graag bij een groep of cast wil komen, degene die (mede-)bepaalt wie er aangenomen worden en de neutrale auditie-leider die probeert iedereen lekker vrijuit te laten spelen. Het hele concept van een auditie botst op een aantal punten met de uitgangspunten van de improvisatie. Ga maar na:
- Improvisatie is – in de meeste gevallen – een groepsproces. Maar in een auditie worden de spelers juist individueel beoordeeld. Je kunt worden afgewezen omdat je niet genoeg zichtbaar was maar ook omdat je te veel jezelf op de voorgrond plaatst. Je wilt het niet zo zien, maar ergens weet je dat je medespelers ook je concurrenten zijn.
- Fouten durven maken is een basisprincipe van improvisatie. Maar bij een auditie wil je het – bewust of onbewust – toch graag goed doen. Je bent er tenslotte om die plek te pakken. Natuurlijk wil je laten zien dat je durft te falen en risico durft te nemen, maar de drang om het goed te doen kan toch in de weg gaan zitten. Improvisatie is kwetsbaar en bij audities hoort een scherp oordeel.
- Het is belangrijk om plezier te hebben in het improviseren. Maar hoeveel lol heb je nog als in je achterhoofd continu een stemmetje hoort dat zegt: ‘kom op, goed je best doen!’ Of: ‘ja, dat was een goede scene, hopelijk hebben ze het gezien’ dan wel ‘he kut, dat ging helemaal niet lekker’?
Deze dingen zorgen ervoor dat spelers in hun hoofd gaan zitten. En te veel denken kan dodelijk zijn voor goede improvisatie. Natuurlijk zal niet iedereen er evenveel last van hebben, maar zelfs als je er zelf niet zoveel last van hebt, kan het in de weg zitten. Met veel medespelers om je heen die in hun hoofd zitten, is het voor jezelf ook lastiger om lekker te spelen.
Hoe dit op te lossen valt? Ik heb wel een paar suggesties hoe je een auditie kunt overleven. Niet dat ik nou zelf zo goed ben in auditeren trouwens, zeker niet, dus voor een deel zijn deze tips dan ook dingen die ik constant tegen mezelf zeg:
- Neem het niet te persoonlijk. Het gaat niet om jou als persoon maar om jou als impro-speler.
- Zie auditeren als een oefening. Richt je niet zozeer op het doel maar meer het proces. Als je het niet wordt, heb je in ieder geval ervaring opgedaan met spelen onder moeilijke omstandigheden. En waarschijnlijk heb je eens kunnen improviseren met wat andere spelers.
- Zorg dat je weet waar je precies auditie voor doet en wat ze van je verwachten. Wordt dit niet duidelijk uitgelegd, vraag dan gewoon wat ze zoeken en willen zien.
- Wees reëel, de kans is altijd aanwezig dat je wordt afgewezen. En nee, dat is niet leuk. Daarom is het verstandig daar rekening mee te houden.
- Denk na over hoe je je wilt presenteren. Kom je in spijkerbroek en sneakers of trek je een net overhemd en keurige schoenen aan?
- Doe je niet anders voor dan je bent. Natuurlijk zet je je beste beentje voor, maar je hebt er niks aan om aangenomen te worden en er dan later achter te komen dat je toch niet in de groep of productie past.
- Heel simpel: kom op tijd, stel je netjes voor en gedraag je correct naar iedereen. Of je die plek in die groep of cast nou wel of niet krijgt, je wilt niet te boek staan als eikel of slijmbal.
- Relativeer. Is het nou echt zo belangrijk? Nee toch?