De één kan niet zonder, de ander vindt het tijdsverspilling. Toch begint vrijwel iedere impro-voorstelling met een warming up, meestal afgekort tot het frivole ‘wup’. Zinvol of loze traditie?
Zoals bijna iedereen is de opwarming er ook bij mij met de paplepel ingegoten. Even wat gekke spelletjes doen, in de juiste stemming komen en contact maken met je medespelers. Naarmate ik wat langer speelde, merkte ik dat ik me er steeds meer aan begon te onttrekken. Ik ging net zo lief een kop koffie drinken, nog een beetje kletsen of wat over het podium scharrelen. En eerlijk gezegd ging ik daar niet slechter van spelen. Ik heb wel eens volslagen kut gespeeld na een uitgebreide warming up en ook wel eens heel goed als ik ijskoud het podium op liep.
Ronduit matig
Allemaal onzin dus, dat opwarmen? Dat wil ik nou ook weer niet zeggen. Ik snap de waarde ervan wel. In theorie. Mijn weerstand komt denk ik vooral voort uit de praktijk. Die is namelijk dat heel veel wups ronduit matig zijn. Meestal is er een willekeurig persoon aangewezen, de presentator bijvoorbeeld, om dat te begeleiden. Die doet dan vaak wat oefeningen en spelletjes. En als die niet aansluiten bij waar ik op dat moment behoefte aan heb, dan doe ik wat halfbakken mee. En nee, dan heeft de wup natuurlijk weinig zin.
Op een briefje
Dat ligt deels aan mezelf en mijn eigen instelling. Maar ook voor een deel aan de opzet van die warming up. De wup-leider kiest meestal wat spelletjes die hij eerder ergens heeft gezien of zelf leuk vindt. Vaak heeft hij die vooraf op een briefje geschreven. Logisch ook, want je wilt zoiets graag goed voorbereiden. Maar op die manier kun je nooit inspelen op wat de groep op dat moment nodig heeft. Als de spelers heel erg druk en hyper rondlopen, heeft het geen zin om spelletjes te doen die de spelers actief maken. Doe dan liever wat concentratie- en contactoefeningen. Is de groep juist een beetje moe en duf? Doe het dan het omgekeerde. Dan is de kans een stuk groter dat je de spelers echt helpt en dat is tenslotte waar het om draait.
Het doel in het oog
Kortom: de waarde van de wup is relatief. Als je wat willekeurige spelletjes doet, heeft het weinig meerwaarde en is het niet meer dan een loos ritueel. Maar als wup-leiders nou het doel ervan iets meer in het oog houden, dan kan het vast een bijdrage leveren aan een geslaagde voorstelling. Dan beloof ik de volgende keer mijn best te doen om los te komen van mijn koffie.
Hear, hear!
Ik merk ook dat WUPs – hoe goed bedoeld – vaak vooral hoog in energie/’hyper’ zijn. Voor sommige mensen is dat goed, maar voor anderen (waaronder ikzelf) niet: ik word er onrustig & über-zelfbewust van.
Ook brengen WUPs je meer dan eens meer in je hoofd brengen dan goed voor je is. De bekende WUP “Freeze Tag” is daar (IMHO) een duidelijk voorbeeld van: je merkt dat deze spelers vaak meer in hun hoofd brengt en gespannen maakt, dan dat hij hen helpt om de creatieve energie op gang te laten komen.
Tel daarbij dat er vaak een behoorlijke tijd zit tussen het afronden van de WUP & het starten met spelen in de wedstrijd/voorstelling, en ik zet er mijn vraagtekens bij in hoeverre (zo’n) WUP een positief effect heeft…
Precies daarom heb ik zo’n afkeer van de Freeze-tag!
Mee eens, een hoop wups dienen het doel niet helemaal, zoals:
– loskomen van bijvoorbeeld je drukke werkweek
– meer verbinding tussen spelers, en liefst ook tussen spelers, pianist en presentator
– losmaken van stem en gezichtsspieren
– even tot rust komen en “leger” in je hoofd
Een goede Wup leider checkt in met de groep en ziet/ bespreekt wat nodig is. Elke oefening dient weer andere doelen en dat moet gewoon goed afgestemd worden.
De meeste professionele impro-spelers waar ik mee werk willen graag de wup een uur van tevoren, een half uur lang en daarna nog wat tijd voor zichzelf.
Zie ook: http://improspelvormen.qqleq.nl/wups.html
Vaak mentale opwarming gekregen. Funest voor concentratie. Terwijl fysieke opwarming over het hoofd werd gezien. Terwijl dit in mijn ogen het belangrijkst is
Nog meer hears. Ik heb ooit een paar shows samen gespeeld met een introvert. Die voor de show lekker alleen koffie en een sigaret wilde doen. Moet je net een extravert als ik hebben, die graag contact wil maken en wil intunen met de ander. Lastig hoor, in een duo.
Zullen we gewoon afspreken dat de wup-leider altijd opent met ‘Waar hebben jullie qua wup behoefte aan?’. En dan is het aan de spelers de taak zichzelf goed genoeg te gaan leren kennen om daar antwoord op te kunnen geven.
Ik dwing mijn introverte duo-partner gewoon altijd tot een leuke samen-wup. Werkt goed! 🙂
Ik moest er vroeger ook niks van weten, maar ben het steeds meer gaan waarderen. Waar ik niet goed tegenkan is mensen die tussen de wup en de show nog op hunne GSM zitten te spelen. Dan heeft het allemaal geen zin gehad, mijns inziens. 🙁
Dwang! Dat ik daar nou niet eerder aan gedacht heb als lekker opwarming.
Ach weer een nieuw idee voor blog. Hoeveel extraverte of introverte spelers zijn er. En hoe moet je met beide omgaan. Zelf als introverte speler vind ik het lastig om extraverte spelers te volgen 😉