Improspeler in musicalland

“Alwéér een acteur die zo nodig moet gaan presenteren”. “Denkt die presentator nu óók te kunnen schrijven?” Niet iedereen is meteen enthousiast als iemand een uitstap maakt naar een andere kunstvorm. ‘Schoenmaker blijf bij uw leest’ lijkt het devies. Geldt hetzelfde voor een overstap van de ene theaterdiscispline naar de andere? Een improspeler die in een musical gaat spelen: kan dat zomaar? Ik doe dat dit seizoen wel.

Foto: Dennis van Zuijlekom

Improvisatie is zeg maar mijn ding

In mijn schoolperiode speelde ik diverse toneelstukken bij een amateurtheatergezelschap in het dorp en bij het schooltoneel. Toen ik 15 of 16 was had ik de hoofdrol in het loodzware Woyzeck. Snapte ik überhaupt de teksten die ik uitsprak? Ik betwijfel het. Nog voor de start van mijn studententijd had ik mijn zinnen gezet op het luchtige theatersport, zonder ook maar een voorstelling gezien te hebben. Improvisatie werd ‘mijn ding’. De angst dat ik een keer mijn tekst zou vergeten, was alleen nog iets dat periodiek terug kwam in mijn dromen.

Na diverse hoogtepunten met theatersportvereniging Extra Stout in Nijmegen besloot ik 6 jaar geleden, net als vele andere ervaren theatersporters voor mij, lange improvisatievormen erbij te gaan doen. Bij TAS is er ruimte voor diepgang en ervaar ik als speler meer vrijheid. En toch bleef het knagen: werd het niet weer eens tijd voor een vast stuk? Hoe leuk improvisatie ook is, de uitdaging wordt kleiner als je in al die jaren zoveel voorstellingen hebt gespeeld. Met als hoogtepunt kampioen worden met De Vereeniging op het Nederlands Theatersport Toernooi.

Ik bezocht al veel musicals, dezelfde soms meerdere keren. Ik kreeg al vaak na muzikale scènes te horen dat ik meer met mijn stem moest doen. Na het afscheid bij Extra Stout, nu 1,5 jaar geleden, was er geen enkel excuus meer om de stap naar de musical niet te maken.

Mijn eerste musicalproductie

Sinds mei vorig jaar maak ik onderdeel uit van de cast van de musicalproductie Lady Marmelade. Volgens mij ben ik samen met ex-Extra Stouter Eva de enige improspeler van de groep. Bij een oefening als ‘beeld de musical uit in 1 minuut’ raakt iedereen in paniek, behalve wij. Ik kan nu zeggen: musical is echt een vak apart. Waar ik op het podium altijd zong en bewoog op gevoel, ben ik nu gehouden aan toonhoogtes en danspasjes. Waar het bij theatersport uitzonderlijk is als meerdere spelers tot één refrein weten te komen, zijn bijna alle liedjes in de musical én meerstemmig én met een koor. Vooral de koorstukken zijn voor mij, als persoon die nooit zangles heeft gehad en geen noten kan lezen, een flinke doch leuke uitdaging.

Ik heb vaak gefantaseerd over hoe bepaalde scènes die door improvisatie tot stand zijn gekomen, nog mooier hadden kunnen worden door er na afloop verder mee aan de slag te gaan. Nu oefen ik voor de musical een scène eerst technisch (Waar moet ik heen lopen? Hoe snel spreek ik?), om daarna te ervaren dat er (binnen de kaders) ruimte is de scène verder in te kleuren en eigen te maken. Ik blijf thuis nadenken over de betekenis van de teksten en de intenties van mijn handelingen. Niets een uurtje voor de voorstelling beginnen met de voorbereiding, zoals ik bij impro gewend was. Ik heb nu weer repetitieweekenden! Ik geniet er met volle teugen van. Anderzijds besef ik nog meer hoe bijzonder het is dat wij bij TAS een voorstelling van 45 minuten kunnen scheppen met slechts één houvast, bijvoorbeeld een gedicht.

Inspiratie

Laatst speelde ik weer eens een theatersportvoorstelling met Het Gevolg bij Withlof in Delft. Het grappige is: ik kon intens genieten van de vrijheid tijdens de muzikale scène. Waarbij ik merkte dat ik bij de gevoelige liedjes me tekstueel liet inspireren door de thema’s uit de musical. Bij TAS ontwikkelde niet lang geleden een scène tijdens de training zich in de richting van seksuele intimidatie. Iets waar je bij impro niet snel bij komt, maar waar ik net daarvoor een sleutelscène in de musical over had gerepeteerd. Ik zie het als verrijking van mijn kleurenpalet waar ik als improspeler uit kan putten.

Tot nu toe heb ik niet meer gedroomd dat ik mijn teksten vergeet. Wel ben ik benieuwd of ik terug in de improstand kan schieten als iemand tijdens de voorstelling zijn tekst vergeet, nu ik zo ben ingespeeld op cues en zinnen.

Moet het zomaar kunnen dat een improspeler in een musical gaat spelen? Ja, ik vind van wel. Het vergroot zowel mijn inspiratie voor improvisatiescènes als dat het me helpt mijn musicalrol verder uit te diepen.

PS Ik sluit niet uit dat ik ook nog eens een improvisatiemusical ga doen.

De musical Lady Marmelade van stichting Stamppij wordt op 12-13-14 mei opgevoerd in Nijmegen (meer info: www.stamppij.nl).