Een nieuw jaar komt met goede voornemens. Wat wil je in 2015 anders doen? Welke vaardigheden wil jij als impro-speler aanleren of verbeteren, welke voorstelling wil je maken of welke valkuilen wil je omzeilen? Ik weet wel wat bij mij bovenaan staat.
Ik merk dat ik er binnen improland een kleine woordergernis op nahoud. Een woord dat ik veel teams hoor gebruiken, dat door rechters dankbaar rondgestrooid wordt en waarmee ik mijn eigen mond ook regelmatig bevuil. “We hebben veel (al dan niet mooie) energieke scenes gezien en zijn toe aan een integer schouwspel.” Wellicht herken je dit soort uitspraken. Zonder spelers of teams tegen de borst te willen stuiten: de scenes worden er na het uitspreken van het woord ‘integer’ vaak niet beter op. Beslissingen worden uitgesteld, energie verdwijnt uit het spel en clichés vliegen over het podium. En helaas, geen geroerde mensen met betraande ogen en zakdoeken in de aanslag.
Futloos
Hoe dit nu precies komt, vind ik lastig te zeggen. Ik denk dat het er mee te maken heeft dat de meeste improspelers echte spelers zijn en niet zo zeer acteur, waardoor het uitspelen van pure emoties een lastige opgave is. Dit geldt in ieder geval voor mij. Verder zou de aandrang om een realistische, uit het leven gegrepen relatie uit te spelen ervoor kunnen zorgen dat spelers in hun hoofd gaan zitten, waardoor de spontaniteit verdwijnt. Al met al zorgt dit voor futloze scenes zonder spanning en energie.
Hulplijn
Om terug te komen op de goede voornemens: bij mij gaat in 2015 het woord ‘integer’ samen met de kerstboom op het nieuwjaarsvuur. De aandrang om deze integere scenes te spelen ontstaat waarschijnlijk vanuit onrust en gebrek aan contact. Vooral na het spelen van veel scenes op een toernooi zoals het NTT, heeft mijn groep Man met Snor er een handje van om complete chaos en hysterie op het podium te creëren. Een logische denkstap is dan het maken van contrast door een integere scene. Helaas, dit werkt dus niet en het contrast moet op een andere manier gemaakt worden. Dan rest alleen de vraag hoe…? Hoe raak ik met mijn team in een staat van ‘energieke rust’? Hoe komen we terug in contact met elkaar? Ik heb nog twee dagen voor het nieuwe jaar om hier achter te komen. Dus bij deze wil ik graag een hulplijn inschakelen, zodat ik met een SMART-doel op papier mijn siervuurwerk de lucht in kan schieten.
Ik denk ook dat waarachtig een beter woord is dan integer.
Waarachtig betekent voor mij dicht bij jezelf beginnen, waarbij en geen of weinig incongruentie is tussen lichaam en geest/inhoud. En daar vanuit uitbouwen waarbij iedere stap navolgbaar en logisch is. Jack nickelson speelt in de shining in scene ‘130’ een volledig verknipte moordenaar waar je als je op dat moment maar weinig bij in kan leven. Maar als hem in scene 1 ziet is hij een gewone vader net als jij en ik en de buurman. De kracht zit ‘m in de opbouw en de moeilijkheid zit m om dat te doen in een scene van 4 minuten.
Als je dit toch wil proberen is de tip, vraag je af bij een situatie, wat vind ik (Bonne) van deze situatie en hoe zou ik hier opbouwend heftig (t’is toch theater) op reageren? Ook kan je aan het publiek (andere spelers) vragen, tot waar zag je ‘gewoon’ Bonne. Nooit gezien is niet goed, alleen maar is ook niet goed.
Tot zover waarachtig spel.
Energieke rust
Hoewel dit twee woorden zijn waar ik behoorlijk jeuk van krijg. Energie omdat het een container begrip is waar sommige docenten heel interessant mee willen doen terwijl ze verhullen dat ze het niet kunnen duiden en het voor de leerling/cursist/speler onmogelijk maken een transfer te creëren op een andere situatie. En rust omdat dit inderdaad snel leidt naar tergend slome scenes waarin niets gebeurd of dat wat er gebeurd zo allemachtig subtiel is dat het niet geschikt voor theater is.
Dus ik vertaal hem even naar een alerte focus onder spanning.
Dan nu je vraag
Hoe raak ik in een alerte focus onder spanning.
Wellicht is dit een leuke oefening.
Net bedacht :-).
Tijdens een training bind je een touw tussen de spelers.
Bijvoorbeeld aan speler A en D en B en C door een riemzoompje (zodat ze heen en weer kunnen bewegen) .
Iedere speler doet een blinddoek om.
Nu speel je een scene zoals je die altijd speelt maar met deze beperkingen.
Gebruik de beperkingen en blijf waarachtig reageren.
Ik ben benieuwd wat er uit komt.
Veel plezier
Als theatersporters een integere scène willen spelen, dan wordt vaak gezocht naar spel met menselijk drama, meer een ‘acteursscène’, zoals ook bij De Vloer Op. En dat is gewoon niet altijd voorhanden in maximaal 5 minuten. Daarom gaan spelers vaak tenenkrommend quasi diepzinnig doen op niks, spelen zwaar (terwijl De Vloer Op en goed drama ook humor bevat). En dan bereik je inderdaad het tegenovergestelde; ze zijn totaal niet in het moment en verliezen alle contact met zichzelf en elkaar.
Het vraagt om de juiste ingrediënten (weet dus wat je vraagt) en een andere manier van spelen, die niet per sé past bij theatersport. Theatersport gaat vooral om spelen en plezier en minder om acteren. Als je je spelstijl uitbreidt en ook acteren aan je repertoire toevoegd, dan ontstaan zulke scènes vanzelf óók. Echter niet per sé op commando, maar wel omdat je er open voor staat en je je ook daarbij vertrouwd voelt.