Ik heb vorige week genoten van het NTT en lof aan de hele organisatie, teams en iedereen die heeft bijgedragen aan dit prachtige toernooi! Maar niks is perfect, dus het NTT helaas ook niet. Ik heb veel gediscussieerd en nagedacht over het beoordelingssysteem van het NTT en ben tot de conclusie gekomen dat het toe is aan vernieuwing. Vier redenen waarom.
Disclaimer: ik oordeel niet over de vrijwilligers die hebben gerechterd, het zijn maar mensen die hun best doen. Ook heb ik geen uitgewerkt alternatief om te beoordelen bij het NTT, dit is slechts een pleidooi aan de hand van observaties en mijn eigen ervaring. Lees dit pleidooi niet als gezeur, maar als een frisse wind om iets beter te maken.
1. Het systeem stuurt teveel in gamekeuze
Theatersport kent ongelooflijk veel games, maar toch komt er eigenlijk maar één type game op het toernooi voor: de verhalende games. Technische games als De Draaideur, Vooruit Achteruit, The Greatest Hits, Drie In De Pan (enzovoort), zie je nauwelijks. Dit omdat het team dan wordt ‘afgestraft’ omdat ze dan nooit de maximale hoeveelheid punten kunnen halen. Ik heb rechters letterlijk horen zeggen: “Met die game kun je geen punten op inhoud scoren”. En dat klopt. Teams passen hun gamekeuze aan, want iedereen wil zo ver mogelijk in het toernooi komen om zoveel mogelijk wedstrijden te spelen (want dat is fucking vet!). Maar als het niet om (die inhouds)punten ging, zouden teams niet ook andere games hebben gekozen? En is het gave aan theatersport niet die rijkheid aan games? Dat je in heel veel verschillende vormen kan improviseren, waarbij iedere game zijn eigen moeilijkheid kent? Maakt dit de wedstrijden/voorstellingen ook niet veel dynamischer (en leuker) dan altijd een verhalende game? De vraag is retorisch, dus het antwoord lijkt me duidelijk: Ja! Een grotere variatie aan games is leuker en dit beoordelingssysteem zit dat in de weg.
2. Het leidt tot vals sentiment
Te vaak heb ik scènes gezien die ik zou willen omschrijven als ‘vals sentiment’. Er wordt een gevoelige scène gespeeld, omdat dit goed scoort. Sentiment is namelijk van oorsprong niet vaak de leidraad in theatersport, dus als het dan gebeurt, wordt er al snel hulde geroepen. Maar langzaam maar zeker is dit fenomeen behoorlijk doorgeslagen (vooral bij toernooien). De lach is ondergewaardeerd geraakt, waardoor ik vele teams met een dramatische insteek zie beginnen, zie zwoegen om een verhaal te maken, waar het publiek niet écht door geraakt wordt. En ieder team is natuurlijk volledig vrij om hun stijl te kiezen, maar ik vermoed dat die keuze deels door het beoordelingssysteem gemaakt wordt.
3. Het maakt scènes niet beter
Dit beoordelingssysteem beoordeelt scènes niet op wat ze zijn. Voorbeeld: Het publiek heeft krom gelegen van het lachen om een scène, maar krijgt 1 punt voor inhoud. Dat doet tekort aan de gespeelde scène, want zou het de scène echt beter maken als er meer inhoud in zat? Ik denk dat iedereen wel een scène kan herinneren die hilarisch was en dat dat ook juist de kracht van de scène was en dat meer inhoud de scène zelfs zou afzwakken.
Of de desbetreffende hilarische scène krijgt slechts 3 punten voor amusement (omdat niet alle criteria zijn afgevinkt neem ik aan). Hoe is dat mogelijk? Amusement is zéker meer dan alleen lachen, maar als de hele zaal in z’n broek pist van het lachen, zijn de criteria dan niet slechts een belemmering in plaats van een hulpstuk? Sommige scènes (vooral finding-the-game-scènes) of technische games hebben ‘geen’ inhoud nodig om beter te worden en dit beoordelingssysteem dwingt dit wel af. Het risico is natuurlijk dat (als er niet op inhoud gerechterd wordt) een team dan alleen grappige scènes gaat spelen. Maar volgens mij is dit prima door de rechters bij te sturen dat het team wel eens een mooi verhaal mag spelen voor de verandering.
4. Onderzoek!
Als er één plek is om theatersport tot een hoger plan te tillen, dan is het wel het grootste theatersport toernooi van Nederland. En ik denk dan ook dat het scherp naar zichzelf moet blijven kijken om beter te worden. Ik pleit daarom voor een nieuw beoordelingssysteem! Eén die misschien subjectiever is, die meer op intuïtie vaart, die minder een lijst afvinkt. Wellicht is het wel een goed systeem, prove me wrong. Maar zoals ik het nu een aantal jaar gehandhaafd zie, is dit mijn conclusie waardoor ik pleit voor vernieuwing! Ik heb zeker nog geen concreet nieuw systeem, maar ik bij deze verklaar ik die discussie voor geopend!
Helemaal mee een Stephan en goed verwoord. We zouden dit moeten aanpassen. (5 punten voor je inhoud)
Stefan dus.
Ik heb het idee dat de invloed van ‘het systeem’ minder groot is dan je denkt. Maar denk mee he het beter kan en kom met nieuwe ideeën! Daar staat de NTT organisatie erg open voor. Of ga zelf een keer op de rechterstoel zitten en deel je ervaring!
Als we ervan uitgaan dat een scene niet perse inhoud hoeft te hebben. (wat meestal ge-rechterd wordt als ‘een verhaaltje met begin en eind’.), dan zouden we die categorie kunnen vervangen of nog beter: laten vervallen.
Voorstel: Schaf de punten af!
Toernooien gaan over winnen of verliezen. Dus dan probeert de jury en de organisatie een systeem te vinden om dat te beoordelen. Maar de rechters bij theatersport zijn een rol. Het zijn acteurs en ze hebben een functie in het totaalspel wat theatersport heet. Dat staat haaks op elkaar. Mijn voorstel zou zijn: schaf de punten af, maar zet er wel drie rechters bij. Het is immers een toernooi?. Aan het einde van de ‘wedstrijd’ bepalen ze welk team er door gaat naar de volgende ronde. Op basis van alles wat je gezien hebt, wat je weet over theatersport en wat je als medespeler voelt. Drie rechters: er is altijd een meerderheid. Dus geen punten tussen door. Misschien wel coaching, een goeie tip, een opdracht om de spelers uit te dagen. Dan pakken ze hun rol als ondersteuner. Het voordeel is dat niemand zich tussentijds druk maakt over de ‘punten’. Aan het einde is het kiezen op je onderbuik. Lijkt me heerlijk om naar te kijken. Ik kom namelijk voor mooie scenes.
Vind ik een Goeie, André. Het is echt het overwegen waard, denk ik.