Theatersport-wedstrijd begint traditioneel met een toss-game, een spelletje tussen beide teams dat bepaalt wie er mag beginnen. Maakt het uit wie er mag beginnen? Niet echt. Toch is de toss naar mijn mening een belangrijk (en soms onderschat) onderdeel van de voorstelling. Deze blog neemt het nader onder de loep.
Functies
Wat is eigenlijk het nut van de toss-game? Niet om te bepalen welk team er mag beginnen. Dat maakt nauwelijks uit en bovendien zou het dan een stuk handiger te zijn een muntje op te gooien. De functies zijn naar mijn idee ongeveer de volgende:
- Het publiek krijgt alle spelers even te zien en kan aan ze wennen.
- Het publiek oefent al een beetje met het roepen van suggesties.
- De spelers kunnen warm draaien en in de goede mindset komen.
- De juiste sfeer wordt neergezet: we gaan er een leuke, losse avond van maken.
- Het wordt duidelijk gemaakt dat je het niet serieus moet nemen, zeker het wedstrijd-element niet.
Aandachtspunten
Uit bovenstaande functies van de toss-game volgt een aantal aandachtspunten, die niet altijd goed verzorgd worden. Daarom deze tips:
- Leg voor de voorstelling de toss-game uit aan de spelers, zodat je niet meteen ruis hebt aan het begin (huh? Wat moeten we doen? Oh, een rij naast elkaar. Nee, toch achter elkaar).
- Les de game ook duidelijk uit aan het publiek, zij moeten er tenslotte ook nog even inkomen.
- Laat spelers heel snel en vaak af gaan. Ook – misschien wel juist – als het ‘onterecht is’. Zo hou je de vaart erin en laat je zien dat het niet gaat om te winnen. Als ik de toss-game leidt, dan toeter ik gerust mensen af omdat ze van plan waren het fout te doen. Of omdat ze te goed hun best doen. Of gewoon, zo maar.
- Leg dit vooraf ook uit aan de spelers. Ik zeg vaak: ‘het maakt niet uit wat je zegt of doet, je gaat toch wel af’. En ik vraag ze om er vooral plezier in te hebben en niet zeker niet in discussie te gaan.
- Geef iemand de controle in handen (bijvoorbeeld een rechter of presentator). Het publiek mag natuurlijk helpen, maar is vaak veel te aardig om spelers heel snel weg te bonjouren.
- Hou het kort, het is een amuse, niet de hoofdschotel.
Geschikte (en minder geschikte) toss-games
Uitgaande van bovenstaande aandachtspunten, hier een aantal type toss-games dat hier wel of niet geschikt voor is.
Geschikt:
Games waarbij de spelers achter elkaar staan en de voorste twee een dialoog spelen met een bepaalde beperking. Vanaf de zijkant wordt bepaald wanneer ze af zijn, dan kunnen ze achteraan aansluiten of aan de zijkant gaan zitten. Wie als laatste overblijft, wint.
- Scene op alfabet
De eerste zin begint met de A, de tweede met de B… Bij ervaren spelers die het (te) gemakkelijk af gaat, kun je het achterstevoren spelen. De eerste zin begint met een Z, de tweede met een Y enz. - Scene met één lettergreep.
De spelers mogen alleen maar woorden van één lettergreep gebruiken. - Verboden letter
Er is één letter die de spelers niet mogen gebruiken. - Alles rijmt op…
Een scene waarin alle zinnen op dezelfde klank moeten rijmen.
Games waarbij de spelers op een rij naast elkaar staan en de presentator steeds aanwijst wie aan de beurt is.
- Categorieën-spel
Je kiest een categorie, wie wordt aangewezen noemt iets uit die categorie. - Instructie-manuel
Wie aan de beurt is, vertelt verder wat er in het instructie-boekje van een bepaald product staat (een ‘eh’ is natuurlijk ook af).
Minder geschikt:
- Zoveel mogelijk in één minuut
Zoveel mogelijk dingen met een voorwerp, zoveel mogelijk manier om het uit te maken met je verkering… Het kan allemaal en is vaak heel leuk. Maar… alleen bij teams die er sterk in zijn. Heb je teams die minder goed zijn in snelle grappen en grollen, dan kan het dood slaan en bereik je het tegenovergestelde. - Haal … uit het publiek
Schoenveters, handtassen, wat dan ook. Het zorgt wel voor contact tussen speler en publiek, maar het publiek leert niet alle spelers kennen en komt ook niet in de impro-stemming. Bovendien kost het tijd om alle spullen daarna weer terug te geven. - Beschuitfluiten (of vergelijkbare opdrachten)
Vaak zijn dit soort creatieve opdrachten alleen voor de captain. Het is wel grappig, maar de andere spelers worden niet opgewarmd. Het publiek wordt er ook niet actief bij betrokken. Wat mij betreft: doe dan liever gewoon kop of munt.
Disclaimer: bovenstaande is gebaseerd op mijn eigen mening en voorkeur. Vind jij toss-games die ik niet zo geschikt vind juist fantastastisch, doe je lekker die.